หญ้าแพรก เป็นวัชพืช ลำต้นแผ่ราบไปตามพื้นดิน หรือไหลลงไปตามดิน (stolon) แตกรากตามข้อทุกข้อที่แตะผิวดิน มีลำต้นบางส่วนอยู่ใต้ดินเรียกว่า rhizome ลำต้นไหลไปตามดินได้ประมาณ 10 เมตร ส่วนที่เราเห็นเหมือนว่าเป็นต้นของหญ้าแพรกแท้จริงแล้ว คือส่วนที่เป็นใบหรือก้านใบ ใบเป็นรูปหอกปลายแหลม (acuminate) มีขนปกคลุม แต่บริเวณด้านหน้าใบจะมีขนยาวกว่าหลังใบ ใบอ่อน โผล่จากยอดแบบม้วน ออกดอกเป็นช่อกระจะ (raceme) ที่ปลายยอด ในช่อกระจะมีช่อย่อยอีก 3-6 ช่อย่อย มี 2 ดอกในช่อย่อย (spikelet) แต่จะมองเห็นเป็นดอกเดียว เพราะอีกดอกหนึ่งลดรูปเป็นเส้นแนบติดกับดอกสมบูรณ์เพศ เรียงตัวเหลื่อมกันบนแกนด้านเดียวไม่มีก้านดอก (sessile) อับเกสร (anther) มี 3 อับสีเหลือง ออกดอกตลอดทั้งปี

หญ้าแพรกเป็นสัญลักษณ์แห่งความอบทน เป็นส่วนประกอบหนึ่งที่ใช้เป็นของไหว้ครู เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไป เพราะหญ้าแพรกเป็นวัชพืชที่เจริญงอกงามได้ง่าย แพร่พันธุ์เร็ว

เรื่องราวทางสมุนไพร

ดอกหญ้าแพรก ที่เรามองเห็นเป็นแฉก ๆ สีออกน้ำตาลอมเหลืองชูช่อกันเต็มทุ่ง ภูมิปัญญาไทยเรานั้นเกิดจากการสังเกตเสียเป็นส่วนมาก สรรพคุณของดอกหญ้าแพรกก็เช่นกัน ถ้าสังเกตดี ๆ จะเห็นว่าสัตว์ต่าง ๆ ชอบกินหญ้าแพรกเป็นอาหารไม่เว้นเฉพาะสุนัขหรือแมวที่เลี้ยงไว้ตามบ้านเรือน เพราะส่วนหนึ่งด้วยสัญชาตญาณการเอาตัวรอด เวลาที่เป็นหวัดหรือรู้สึกผิดปรกติในร่างกายจะกินหญ้าแพรกเพื่อแก้หวัด และรักษาอาการผิดปรกติในร่างกาย

ดอกหญ้าแพรกแก้ไข้หวัด

หมอสมุนไพรจัดดอกหญ้าแพรกไว้เป็นหญ้าแก้ไข้ตำรับหนึ่งเช่นกัน ใช้ดอกหญ้าแพรกพร้อมยอดใบอ่อนที่ยังม้วนเป็นเกลียวแหลม สีเขียวอ่อน ต้มกับน้ำเป็นยาหม้อดื่มเพื่อลดอาการไข้หวัด หรือทำให้อาเจียนเอาพิษต่าง ๆ ที่อยู่ในท้องออกมา ช่วยขับปัสสาวะ แต่ก่อนนำหญ้าแพรกมาใช้เราต้องล้างน้ำให้สะอาด เพราะหญ้าแพรกจะมีไข่ของพยาธิต่าง ๆ อยู่มาก แช่น้ำสักพัก หรือให้น้ำไหลผ่านสักประมาณ 10 นาทีก่อนเอามาทำเป็นยาต้ม

นอกจากนั้นดอกหญ้าแพรกยังเป็นพืชสมุนไพรใช้แก้พิษอักเสบ นำดอกหญ้าแพรก และทั้งต้นยกเว้นส่วนที่เป็นราก ตำกับเหล้าขาว 28 ดีกรี พอกทา แก้ปวด ลดบวม ส่วนรากต้มกินแก้โรคแผลหนองเรื้อรัง ขับปัสสาวะ แก้นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ แก้ริดสีดวงทวาร

ชื่อ : ดอกหญ้าแพรก (Star Grass)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cynodon dactylon (L.) Pers.
วงศ์ : GRAMINEAE

สนับสนุนบทความดีๆ โดย: ขาย เครื่องปั่นสมูทตี้ คุณภาพสูง ปั่นผักและผลไม้ออกมาได้ละเอียดสุดๆ โดยร้านไชยชนะ